વસિયતનામું (વિલ) : એક નમૂનો

(સાદર ઋણસ્વીકાર : ‘સાંધ્યદીપ’માંથી)

- શ્રી એ. જી. ઠક્કર

હું નીચે સહી કરનાર---- ઉં. આ. વ.--- ધંધો --- જાતે --- રે --- નો તે મારું છેવટનું વિલ યાને વસિયતનામું કરું છું કે:

૧. આ અગાઉ મેં મારી મિલકતો અંગે કોઈ વિલ કે વિલ સ્વરૂપનું કોઈ લખાણ કરેલું નથી. આમ છતાં તે કોઈ મળી આવે તો તે આથી રદબાતલ કરું છું અને આ છેટવનું વિલ કરું છું.

૨. હાલમાં મારી ઉંમર થયેલી છે અને હું નાદુરસ્ત તબિયતના કારણે છેલ્લા... સમયથી પથારીવશ છું. આ દુનિયામાં ક્ષણભંગુર અને નાશવંત દેહનો કાંઈ ભરોસો નથી, અને જ્યારે હું ગુજરી જાઉં, ત્યારે મારી મિલકતનો બગાડ ન થાય તે માટે અને મારી મિલકતની વ્યવસ્થા મારા ધાર્યા મુજબ થાય તે માટે હું મારું છેવટનું વિલ યાને વસિયતનામું મારા તનમનની સાવધ સ્થિતિમાં કોઈ પણ પ્રકારના દબાણ કે લાગવગ વગર કરું છું, અને આ મારું છેવટનું વિલ ગણવાનું છે.

૩. મારી પત્ની/પતિ નામે--- તથા મારા પુત્રો નામે--- તેમ જ પુત્રીઓ નામે--- છે. (કુટુંબીઓ અંગે વિગત આપવી.) મારા તમામ દીકરા, દીકરીઓને પરણાવેલા છે. મારા દીકરાઓ પૈકી--- રહે છે જ્યારે--- રહે છે. (કુટુંબીજનોના રહેઠાણની, વ્યવસાય તેમજ અન્ય જરૂરી વિગતો આપવી.) એ રીતના મારા નજીકનાં સગાં છે.

૪. મારી મિલકતોની વિગતો નીચે મુજબ છેઃ
(એ) સ્થાવર મિલકત (આ અંગેની જરૂરી વિગતો આપવી.)
(બી) જંગમ મિલકત (આ અંગેની જરૂરી વિગતો આપવી.)

૫. મારે કોઈનું દેવું નથી, અને જો કોઈ દેવું નીકળે તો તે ભરપાઈ કરવાની જવાબદારી નીચે પ્રમાણેની વ્યક્તિઓએ અદા કરવાની છે. (જો દેવું હોય તો કોણે કેટલી રકમો કોને ભરપાઈ કરવાની છે તે તથા દેવા અંગેની વિગતો આપવી.)

૬. એ રીતે ઉપર જણાવેલી મારી સ્થાવર તથા જંગમ મિલકતો મારી પોતાની આગવી સ્વતંત્ર માલિકી કબજા ભોગવટાની છે. તે તમામ મિલકત તથા હું નવી પ્રાપ્ત કરું તે તમામ તથા શરતચૂકથી આ વિલમાં લખવી રહી ગઈ હોય તે તમામ મારી મિલકત હું ખાઉં, વાપરું, ભોગવું, વેચું, સાટુ યા તેનું દિલ ચાહે તેમ કરું અને દેવ ઇચ્છાએ મને રજાકજા થાય અને હું ગુજરી જાઉં ત્યારે મારી હયાતી બાદ મારી જે મિલકત રહી હોય તે પ્રમાણેની એટલે જેને જે વ્યવસ્થા કરું છું. (જે રીતે વ્યવસ્થા કરવાની હોય તે પ્રમાણેની એટલે જેને જે મિલકત આપવાની હોય તેની વિગતો લખવી તથા દાન, ધર્મ અંગે પણ જે વ્યવસ્થા કરવાની હોય તેની વિગતો દર્શાવવી.)

૭. એ રીતે ઉપર જણાવ્યા પ્રમાણે મારી મિલકતની વ્યવસ્થા કરવાની છે.

૮. મારા મૃત્યુ બાદ મારી અંતિમક્રિયા વગેરે મિલકતમાંથી ખર્ચ કરીને કરવાની છે.

૯. આ વિલની રૂએ મારી મિલકતો અંગે વારસા સર્ટિફિકેટ યા પ્રોબેટ લેવાની જરૂર પડે તો તે મારા દીકરા---એ મારી મિલકતમાંથી ખર્ચ કરીને લેવું.

૧૦. આ વિલનો અમલ મારા ગુજર્યા બાદ કરવાનો છે.

૧૧. એ રીતનું આ વિલ યાને વસિયતનામું મેં મારા તનમનની સંપૂર્ણ સાવધ સ્થિતિમાં કોઈ પણ શખ્સના કોઈ પણ પ્રકારનાં દબાણ કે લાગવગ વગર મારી રાજીખુશીથી તથા અક્કલ હોંશિયારથી કર્યું છે. તે મને તથા મારા વંશ, વાલી, વારસો વગેરે તમામને કબૂલમંજૂર અને બંધનકર્તા છે. અને તેથી મેં નીચે જણાવેલ સક્ષીઓ રૂબરૂ સહી કરી આપેલ છે.
સંવત---ની---ને વારે---તા. --- માહે ---સને---અત્ર---મતુ---અત્ર---શાખ

વિલ કરનારની સહી

સાક્ષીઓની સહી

અગત્યના મુદ્દાઓ

૧. વસિયતનામા હેઠળ જે વ્યક્તિઓને લાભ થવાનો હોય (જેમને કોઈ પણ મિલકત આપવાનો, ઉલ્લેખ હોય) તે વ્યક્તિઓનાં નામ સાક્ષી (WITNESS) તરીકે ન નાખી શકાય અને તેઓની સાક્ષી તરીકે સહી ન લઈ શકાય.

૨. સાક્ષીઓ તરીકે બને ત્યાં સુધી યુવાન વ્યક્તિઓનાં નામ લખવાં.

૩. વસિયતનામું કરનાર વ્યક્તિના મૃત્યુ બાદ વસિયતનામામાં લખ્યા મુજબ મિલકતની વ્યવસ્થા-વહેંચણી કરવા માટે એકાદ બે વ્યક્તિઓનાં નામ વસિયતનામામાં નાખી શકાય. જે વ્યક્તિ-વારસદારો પર વજન પાડી શકે તેમ હોય, કાબેલ હોય તે વ્યક્તિનું નામ EXECUTOR OF WILL વ્યવસ્થાપક તરીકે વસિયતનામામાં લખી શકાય. નામ લખતાં પહેલાં તે વ્યક્તિની મૌખિક મંજૂરી લઈ લેવી.

૪. વસિયતનામાના દસ્તાવેજના અંતમાં કોઈપણ ડોક્ટરનું પ્રમાણપત્ર લખાવી લેવાય તો ભવિષ્યમાં વારસદારો એમ ન કહી શકે કે વસિયતનામામાં સહી કરતી વખતે વસિયતનામું કરનાર વ્યક્તિની માનસિક સ્થિતિ સારી નહોતી. પ્રમાણપત્રમાં આ પ્રમાણે લખાણ હોવું જોઈએઃ

‘આજે રોજ તારીખ---ના મેં શ્રી/શ્રીમતી---ને તપાસ્યા છે અને તેમની આ વસિયતનામુ કરવા માટે અને તેની પર હસ્તાક્ષર કરવા માટે જરૂરી શારીરિક/માનસિક સ્થિતિ બરોબર છે.

તારીખ : ડોક્ટરની સહી :
ડોક્ટરનું નામ :
રબર સ્ટેમ્પ :

૫. વસિયતનામું સાદા કાગળ પર થઈ શકે છે. સ્ટેમ્પ પેપર જરૂરી નથી.
૬. રજિસ્ટર કરાવવું હિતાવહ છે.

(સૌજન્ય : શ્રી એ.જી. ઠક્કર, એડવોકેટ.)